Xã hội ngày càng phát triển, nam nữ bước vào thời kỳ bình đẳng. Phụ nữ hiện đại bây giờ không chỉ lo việc cơm nước, nội trợ mà còn phải đối mặt với áp lực từ nhiều phía như: gia đình, công việc xã hội, con cái dẫn đến nhiều chứng bệnh về tâm lý, phổ biến nhất là bệnh trầm cảm. Sau đây hãy cùng chúng tôi đi tìm các dấu hiệu của bệnh trầm cảm ở phụ nữ để từ đó đưa ra các cách giải quyết kịp thời nhất.

Trầm cảm ở phụ nữ là gì?

Hiện nay, trầm cảm đang là một căn bệnh rất nguy hiểm, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của xã hội. Theo thống kê của các nhà khoa học, gần 5% dân số thế giới đang phải đối mặt, chịu đựng căn bệnh này, Mặc dù nó không gây ra nỗi đau đớn về thể xác như ung thư hay HIV/AIDS nhưng nó lại hành hạ tinh thần của người mắc bệnh khiến họ tha thiết với cuộc sống. Chẳng sai khi nói trầm cảm như một “ kẻ sát nhân vô hình” cướp đi nhiều tính mạng của con người.

Phụ nữ là đối tượng chủ yếu mắc bệnh trầm cảm nên đây là căn bệnh tâm lý phổ biến ở nữ giới. Sự rối loạn trong hoạt động của não khiến bệnh nhân có những hành vi, tâm trạng, tâm trạng bất thường ở nhiều độ tuổi hoặc nhiều giai đoạn cuộc đời.

Nguyên nhân dẫn tới trầm trầm cảm ở phụ nữ

Hiện nay có rất nhiều những nguyên nhân tiềm ẩn hoặc nguyên nhân thực thể có thể dẫn tới bệnh trầm cảm ở phụ nữ. Cụ thể là:

Yếu tố di truyền

Trầm cảm ở phụ nữ có thể được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.Trong một nghiên cứu, các nhà khoa học đã tìm ra được loại gen di truyền trong các gia đình có người bị trầm cảm.  Nhưng di truyền không đảm bảo rằng bạn sẽ bị trầm cảm vào một thời điểm nào đó trong đời. Nhiều nhà khoa học tin rằng xã hội, sinh lý, căng thẳng trong cuộc sống và các yếu tố khác khiến khả năng một người bị trầm cảm lên tới 60%. 

Giai đoạn tuổi dậy thì

Sự thay đổi nội tiết tố ở tuổi dậy thì có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm ở một số bé gái. Tuy nhiên, những thay đổi tâm trạng tạm thời liên quan đến thay đổi hormone ở tuổi dậy thì là bình thường, nghĩa là bản thân những thay đổi này không gây ra trầm cảm. Tuổi vị thành niên thường kết hợp với các vấn đề khác có thể dẫn đến trầm cảm, chẳng hạn như xung đột với cha mẹ, áp lực học tập, áp lực từ các bạn đồng trang lứa và các áp lực khác. Khi đó, bạn có thể đã thay đổi rất nhiều ở tuổi dậy thì mà bố mẹ bạn đôi khi không quá để ý đến. Sau tuổi dậy thì, tỷ lệ trầm cảm ở phụ nữ cao hơn nam giới. Bởi vì các bé gái thường bước vào tuổi dậy thì trước các bé trai nên chúng có nhiều khả năng bị trầm cảm cao hơn và sớm hơn. Giai đoạn này kéo dài cho cho tới sau giai đoạn mãn kinh.

Giai đoạn tiền kinh nguyệt

Đối với hầu hết các phụ nữ bước vào thời kỳ tiền kinh nguyệt (Premenstrual syndrome- PMS), các triệu chứng như đầy hơi, đau tức ngực, nhức đầu, lo lắng, khó chịu, buồn chán, v.v. sẽ xảy ra, một số ít phụ nữ sẽ gặp phải những triệu chứng này. Khi những triệu chứng này trở nên nghiêm trọng,  nó có thể gây ảnh hưởng đến học hành, có thể làm gián đoạn công việc, các mối quan hệ hoặc các lĩnh vực hạnh phúc khác trong cuộc sống của bạn. Khi đó, PMS có thể chuyển thành rối loạn tâm trạng tiền kinh nguyệt (premenstrual dysphoric disorder – PMDĐ), một dạng trầm cảm thường cần điều trị.

Các nhà khoa học vẫn đang trong quá trình đi tìm câu trả lời cho tình trạng này, nhưng vẫn chưa có ai đưa ra được câu trả lời chính xác nhất. Có một số giả thuyết được đưa ra như: những thay đổi theo chu kỳ của estrogen, progesterone và các hormone khác có thể phá vỡ chức năng của một chất hóa học trong não kiểm soát tâm trạng (serotonin). Hoặc các yếu tố như đặc điểm di truyền, kinh nghiệm sống, môi trường sống cũng có thể khiến người bệnh bị trầm cảm.

Giai đoạn mang thai

Khi mang thai, nội tiết tố trong cơ thể phụ nữ có nhiều thay đổi đột ngột, dẫn đến tâm lý thay đổi bất thường. Đồng thời, phụ nữ cũng phải chịu đựng những căng thẳng về thể chất và sức khỏe khi mang thai. Trong giai đoạn này, phụ nữ dễ bị trầm cảm khi mang thai nếu không được nghỉ ngơi, chăm sóc và nhận được sự quan tâm, chia sẻ từ những người xung quanh.

Không chỉ vậy, việc mang thai ngoài ý muốn, không chuẩn bị trước và những thay đổi trong lối sống, công việc còn khiến phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh càng cao hơn.

Tình trạng trầm cảm sau sinh

Nhiều bà mẹ mới sinh cảm thấy buồn, giận, cáu kỉnh vì luôn nghe thấy tiếng khóc ngay sau khi sinh. Những cảm giác này được gọi là baby blues. Chúng hoàn toàn bình thường và thường kéo dài trong khoảng một hoặc hai tuần rồi biến mất cho đến khi người mẹ đã thích nghi được với việc chăm con. Nhưng trầm cảm sau sinh hay còn được gọi với tên gọi khác là trầm cảm chu sinh thì nặng hơn baby blues. Người mẹ sẽ rơi vào trạng thái thường xuyên thấy bất ổn, lo lắng, khóc thường xuyên và hoàn toàn không có khả năng tự chăm sóc em bé. Nặng nhất là mẹ sẽ có ý định tự sát và làm tổn hại đến con của mình.

Giai đoạn mãn kinh

Tiền mãn kinh là một giai đoạn thường gặp trong cuộc đời phụ nữ. Trong giai đoạn này, nồng độ hormone sẽ dao động bất thường và phụ nữ cũng có thể gặp phải những thay đổi về tâm trạng. Phụ nữ đôi khi cảm thấy tức giận, bốc hỏa và khó ngủ. Đây là giai đoạn mà bất kỳ người phụ nữ nào cũng phải trải qua.

Nhưng khi những cảm xúc này trở nên tiêu cực, khó kiểm soát, kèm theo cáu kỉnh, lo lắng, buồn bã thì có thể bạn đang mắc chứng trầm cảm tiền mãn kinh.

Hoàn cảnh sống căng thẳng

Trầm cảm ở phụ nữ không chỉ do các yếu tố sinh học mà còn từ những căng thẳng về cuộc sống, công việc. Mặc dù những căng thẳng này đều xảy ra ở hai phái nhưng tỷ lệ ở nữ giới sẽ cao hơn. Một số nguyên nhân khác dẫn đến bệnh trầm cảm ở phụ nữ như: ăn uống không khoa họ, lạm dụng các chất kích thích hay đồ uống có cồn, rối loạn lo âu.

Dấu hiệu bệnh trầm cảm ở phụ nữ

Chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu về các dấu hiệu bệnh trầm cảm ở phụ nữ để các những phương pháp điều trị kịp thời nhất.

Trầm cảm về hành vi

• Mất hứng thú với các hoạt động yêu thích trước đây: Mất đi hứng thú với các hoạt động từng đặc biệt yêu thích trước đây có lẽ là dấu hiệu thường thấy nhất ở phụ nữ khi mắc bệnh trầm cảm. Do tinh thần sa sút, cơ thể mệt mỏi khiến cho họ muốn thu mình lại và dần mất đi những sở thích cá nhân
• Khó khăn khi tập trung, hay quên: Trầm cảm gây ảnh hưởng trực tiếp tới các dây thần kinh khiến người mắc bệnh mất tập trung, giảm trí nhớ. Điều này rất ảnh hưởng tới hiệu suất công việc.
• Rối loạn giấc ngủ: Dấu hiệu tiếp theo của bệnh trầm cảm phải nhắc tới đó là rối loạn giấc ngủ. Bệnh nhân sẽ ngủ nhiều hơn hoặc mất ngủ hoàn toàn.
• Ngoài các biểu hiện kể trên, phụ nữ sẽ gặp phải các dấu hiệu như: cảm thấy mất kiểm soát, tránh xa các hoạt động tập thể và mối quan hệ hàng ngày, họ có thể di chuyển chậm chạp nặng nề, bị rối loạn ăn uống và cân nặng, thậm chí họ còn không chăm sóc, bỏ bê bản thân và còn có ý định tự làm đau mình.

Dù biểu hiện là gì đi chăng nữa thì chúng cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống thường ngày.

Trầm cảm về tâm lý, cảm xúc

•  Cảm giác buồn bã, lo lắng: Những người bị trầm cảm rất dễ mất hứng thú với cuộc sống. Thay vì cảm thấy vui vẻ, họ lại cảm thấy lo lắng và buồn bã ngày này qua ngày khác. Bạn có thể nói chuyện với bác sĩ và sử dụng các thực phẩm chức năng bổ sung dinh dưỡng, thuốc an thần để cải thiện tâm trạng và ngủ ngon hơn.
•  Thất vọng và mặc cảm về bản thân: Cô gái tự tin ban đầu đã hoàn toàn biến mất và thay vào đó là sự mặc cảm về bản thân. Họ có thể cảm thấy mình không có tài năng hoặc thậm chí cảm thấy tội lỗi khi mình được ra đời. Cảm giác tội lỗi này sẽ không mất đi mà sẽ dần ăn sâu vào tâm trí người bệnh, dẫn đến hành vi ngu xuẩn không thể kiểm soát.
•  Bi quan và tuyệt vọng về cuộc sống: Triệu chứng trầm cảm thường gặp ở phụ nữ là cảm giác bi quan, tuyệt vọng về cuộc sống. Họ dần mất niềm tin vào xã hội và các mối quan hệ. Cảm giác tuyệt vọng này sẽ ngày càng trầm trọng nếu người bệnh không được nhận biết và điều trị kịp thời.
• Cảm thấy cô đơn và trống rỗng: Bệnh nhân cảm thấy mọi thứ thật tồi tệ và trống rỗng. Ngay cả khi gia đình và bạn bè luôn ở bên họ, họ vẫn có thể cảm thấy cô đơn. Cảm giác này thực sự không dễ chịu chút nào. Vì vậy, những người thân yêu cần tìm cách quan tâm, chia sẻ nhiều hơn.
•  Hoảng loạn: Phụ nữ mắc bệnh tâm lý này thường có triệu chứng hoảng sợ và mất kiểm soát. Cảm giác cô đơn, buồn chán thật sự rất đau khổ, khiến họ không thể tìm được lối thoát.
• Căng thẳng bế tắc: Họ dần mất hy vọng vào tương lai và cảm thấy mọi thứ đều tăm tối, mù mịt. Những dấu hiệu căng thẳng, mệt mỏi về thể chất và tinh thần ngày càng rõ rệt khiến người bệnh cảm thấy cuộc sống ngày càng trì trệ và quan niệm về cuộc sống dần mất đi.
•  Nghĩ đến cái chết và tự tử: Đây là dấu hiệu đáng lo ngại của bệnh trầm cảm giai đoạn cuối ở phụ nữ. Người bệnh cần được trị liệu tâm lý từ các chuyên gia tâm lý hàng đầu trước khi quá muộn.

Trầm cảm về thể chất

• Suy nhược cơ thể, luôn cảm thấy đau đớn: Đau nhức cơ thể là vấn đề thường gặp ở phụ nữ bị trầm cảm. Đây là điều khó tránh khỏi vì người bệnh đang trong tình trạng suy nhược mãn tính về thể chất và tinh thần. Nếu bạn có những triệu chứng này, điều đó có nghĩa là tình trạng của bạn đang trở nên tồi tệ hơn và bạn cần được điều trị khẩn cấp.
• Có vấn đề về tiêu hóa: Phụ nữ bị trầm cảm thường gặp các vấn đề về tiêu hóa dẫn đến việc chán ăn nhưng cũng có thể là ăn quá nhiều, có thể dẫn đến béo phì. Trong giai đoạn này, việc tăng hoặc giảm cân không kiểm soát do rối loạn tiêu hóa là điều dễ hiểu. Người bệnh cần được bác sĩ tư vấn và xây dựng chế độ ăn uống phù hợp để giảm bớt những triệu chứng nguy hiểm này.
• Đau ngực, khó thở: Triệu chứng trầm cảm tiếp theo ở phụ nữ là đau ngực dẫn đến khó thở. Đây là một triệu chứng nguy hiểm cần được quan tâm và chăm sóc y tế ngay lập tức. Điều quan trọng là phải tiến hành kiểm tra sức khỏe tổng quát vào thời điểm này và tìm ra nguyên nhân gây bệnh để có thể điều trị kịp thời trước khi quá muộn. 
• Biến động cân nặng: Rối loạn hệ tiêu hóa ảnh hưởng trực tiếp đến cân nặng của người bệnh. Tăng hoặc giảm cân đột ngột là dấu hiệu cảnh báo có vấn đề về sức khỏe và tinh thần cần được điều trị. 
• Lão hóa nhanh chóng và rõ ràng: Trầm cảm có thể dẫn đến dấu hiệu chán ghét bản thân và nhiều hậu quả khác. Thường xuyên buồn bã và chán nản cũng có thể khiến cơ thể bạn già đi nhanh hơn và già đi rõ rệt.

>>>Xem thêm

• Cắt tuyến giáp có ảnh hưởng đến sinh lý? Chuyên gia cho biết
• Khám phá tác dụng của cây nghệ đen – siêu thảo dược của sức khỏe
• Tìm hiểu hội chứng đau nửa đầu migraine: nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa,….

Các yếu tố làm tăng nguy cơ trầm cảm ở phụ nữ

Theo Viện Y tế Quốc gia, nguy cơ trầm cảm của phụ nữ thường bị ảnh hưởng bởi các yếu tố sinh sản, di truyền và một số đặc điểm tâm lý, tính cách nhất định. Những phụ nữ chăm sóc con nhỏ và bà mẹ đơn thân cũng có nguy cơ bị trầm cảm. Các yếu tố cụ thể như sau: Có người trong gia đình bạn mắc chứng rối loạn tâm trạng. Bạn bị trầm cảm trong vài năm đầu sau khi sinh con. Trải nghiệm mất cha mẹ trước 10 tuổi. Bị cộng đồng xa lánh hoặc bị thiệt hại (tiền bạc, người thân, vật nuôi…). Căng thẳng tâm lý do mất việc, các mối quan hệ, ly thân, ly hôn. Bị bóc lột lao động hoặc lạm dụng tình dục khi còn nhỏ. Do tác dụng của một số loại thuốc. Phụ nữ sau sinh và trầm cảm theo mùa, đặc biệt là vào mùa đông.

Phương pháp điều trị trầm cảm ở phụ nữ hiện nay

Mặc dù trầm cảm gây ra nhiều hậu quả tiêu cực và nguy hiểm cho người mắc bệnh như tự sát, làm hại con,… nhưng không phải không có phương pháp điều trị rõ ràng. Điều quan trọng là người bệnh phải kiên nhẫn và quyết tâm chữa lành. Đồng thời, mỗi người sẽ có những phương pháp điều trị khác nhau tùy theo tình trạng và nguyên nhân gây bệnh. Các phương pháp bạn có thể áp dụng như: tâm lý trị liệu,  điều trị trầm cảm bằng liệu pháp hành vi nhận thức (CBT), phương pháp trị liệu giữa các cá nhân (IPT), y học bổ sung. Gia đình nên đưa đi khám và điều trị tâm lý có lẽ là giải pháp rất hữu hiệu giúp người bệnh hòa nhập với cuộc sống và còn có các loại thuốc hỗ trợ điều trị trầm cảm, không nên được sử dụng mà không có lời khuyên y tế. Ngoài ra, gia đình cũng là người quyết định liệu bệnh trầm cảm của phụ nữ có thể chữa khỏi hay không. Chăm sóc người bệnh, an ủi, động viên họ vượt qua khó khăn, giúp đỡ họ trong công việc và không để họ phải chịu căng thẳng. Thêm vào đó cũng cần cung cấp đủ dưỡng chất, bổ sung thêm sắt và kẽm để tinh thần người bệnh được thoải mái, nhiều năng lượng, bớt uể oải.

Tóm lại, bệnh trầm cảm không ngay lập tức uy hiếp đến tính mạng và sức khỏe con người nhưng nó sẽ hành hạ tinh thần và khiến chúng ta tự hủy hoại chính mình. Nếu nhận thấy các dấu hiệu của bệnh trầm cảm ở phụ nữ, bạn phải đến gặp bác sĩ tâm lý để điều trị kịp thời.