Lão hoá thường đi kèm với những thay đổi chuyển hoá bên trong cơ thể. Cụ thể, những người cao tuổi thường sẽ phải đối diện với tình trạng teo cơ. Tuy nhiên, chưa nhiều người ý thức được bệnh này là gì và sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sức khoẻ. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quát về bệnh teo cơ ở người lớn tuổi.
Thế nào là bệnh teo cơ ở người lớn tuổi
Nguyên nhân hàng đầu làm suy giảm chức năng của cơ là tình trạng suy giảm mô cơ vân trầm trọng do tuổi tác. Bênh teo cơ người già được biết với cái tên khoa học là bệnh sarcopenia, khi mắc bệnh thì khối lượng cũng như sức mạnh của khối cơ sẽ giảm đi một cách trầm trọng. Chứng bệnh này thường bắt đầu vào năm 75 tuổi nhưng cũng có thể mắc sớm hơn ở tuổi 60 hay muộn hơn ở tuổi 80. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng yếu cơ và từ đó khiến nhiều người già thường bị té ngã khi di chuyển.
Tình trạng sẽ tiến triển một cách nhanh chóng ở những đối tượng người cao tuổi ít vận động thể chất, nằm liệt giường hoặc người già có một chế độ dinh dưỡng kém. Theo nghiên cứu thì hiện nay teo cơ ở người già là một trong những yếu tố nguy cơ cao làm tăng tỷ lệ tàn tật, thậm chí nó là nguyên nhân làm giảm tuổi thọ ở những người lớn tuổi.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng teo cơ ở người lớn tuổi
Lão hoá được xem là một trong những nhân tố hàng đầu gây nên tình trạng teo cơ, bên cạnh đó một chế độ dinh dưỡng nghèo nàn, béo phì, tình trạng hoạt động thể chất và trạng thái sức khoẻ như thường xuyên bệnh tật cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh teo cơ.
Dưới đây là một số nguyên nhân thường xuyên khiến người bệnh bị teo cơ:
– Lão hoá: Khi cơ thể bị lão hoá thì lượng cơ bắp của cơ thể cũng nhanh chóng lão hoá theo, ngoài ra khả năng sản sinh ra protein cần thiết cho quá trình phát triển của cơ bắp cũng sẽ giảm dần theo thời gian từ đó khiến khối cơ giảm đi nghiêm trọng.
– Suy giảm hormone và IGF-1: Hormone testosterone là một trong những loại hormone có vai trò tái tạo và xây dựng cơ bắp. Sự thiếu hụt lượng hormone này do lão quá sẽ khiến cơ bắp bị mất đi. Ngoài ra, việc thiếu hụt các yếu tố tăng trưởng IGF-1 cũng là một trong những nguyên nhân chính ảnh hưởng đến sự phát triển cơ bắp và gây tình trạng teo cơ do lão hoá
– Chế độ dinh dưỡng nghèo nàn: Khi chế độ dinh dưỡng hàng ngày không cung cấp đủ lượng acid amin cần thiết cho cơ thể, sẽ khiến cơ thể sử dụng protein trong mô cơ tạo năng lượng. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến mất cơ và teo cơ ở người lớn tuổi. Bên cạnh đó một số nguyên nhân do răng nướu làm người lớn tuổi khó ăn và từ đó làm chán ăn cũng là nguyên nhân dẫn đến teo cơ.
– Ít vận động: Khi không được vận động thường xuyên thì lượng cơ bắp sẽ có xu hướng teo lại rõ rệt. Nguyên nhân của tình trạng này là do người lớn tuổi trải qua một cuộc chấn thương thường xuyên nằm một chỗ dẫn đến họ dễ bị teo cơ
– Thừa cân, béo phì: Sự gia tăng lượng mỡ trong cơ thể thường tỉ lệ nghịch với lượng cơ. Hơn nữa, tình trạng tích mỡ kéo dài thường đi đôi với các vấn đề sức khoẻ như bệnh mãn tính không lây cụ thể là tiểu đường type 2, xơ vữa mạch máu và tim mạch, tất cả bệnh lý trên đều làm giảm lượng cơ bắp
– Suy giảm chức năng thần kinh: Bản chất để cơ bắp trên cơ thể có thể hoạt động hiệu quả thì chúng cần bộ máy chỉ huy là hệ thần kinh. Ở những người lớn tuổi số lượng kiểm soát dây thần kinh vận động dường như bị giảm đi đáng kể khiến cơ bị yếu và ngày một teo nhỏ bất thường
– Hội chứng suy mòn: Đây là tình trạng gây mất cơ liên tục và tình trạng này thường gặp sau khi người bệnh trải qua một cuộc đại phẫu. Hội chứng suy mòn là một trong những nguyên nhân làm teo cơ phổ biến đối với các bệnh nhân bị suy thận mãn tính hay mắc một số bệnh lý mãn tính không lây khác
– Bỏng: Số ít trường hợp bị teo cơ nguyên nhân do bị bỏng nghiêm trọng, chủ yếu nguyên nhân là do các cơ bị tổn thương không thể phục hồi
– Các vấn đề liên quan đến sức khỏe: Người lớn tuổi có thể bị teo cơ nguyên nhân do các bệnh lý liên quan đến sức khoẻ khác như: Hội chứng Guillain-Barre, xơ cứng teo cơ, suy giáp, viêm xơ, loạn dưỡng cơ, AIDS,…
– Việc sử dụng các loại thuốc tây trong thời gian dài cũng là một trong những yếu tố làm dẫn đến teo cơ
Một số dấu hiệu nhận biết bệnh teo cơ do lão hoá
Bệnh teo cơ thông thường đi với một số biểu hiện sau:
– Những người già có những vấn đề như suy giảm thể chất, gặp khó khăn khi phải cầm nắm một vật gì đó
– Ngoài ra, thao tác chậm chạp một cách bất thường, dễ kiệt sức và không hứng thú với hoạt động thể chất là những biểu hiện chủ yếu của teo cơ
Tuy nhiên, các biểu hiện lâm sàng này hoàn toàn có thể gặp ở những bệnh lý khác. Vì thế, bạn nên để ý người lớn tuổi thật kỹ khi họ có những biểu hiện bất thường này thì nên đem họ đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
Cách để phòng ngừa bệnh teo cơ hiệu quả
Hiện nay vấn đề teo cơ ở người già hoàn toàn không có thuốc đặc trị một cách hiệu quả. Tuy nhiên các hoạt động thể chất cùng chế độ dinh dưỡng lành mạnh có thể cải thiện được vấn đề teo cơ một cách hiệu quả. Tất cả hình thức vận động cơ thể đều mang lại lợi tốt cho việc giữ cơ bắp nhưng theo nhiều nghiên cứu thì vận động sức bền là biện pháp bảo vệ cơ bắp tốt nhất.
Tác động của việc hoạt động thể chất lên tình trạng teo cơ
Khi cơ thể hoạt động thì các sợi cơ trong cơ thể được căng lên, từ đó tạo yếu tố tăng trưởng dẫn đến tăng sức mạnh và các hormone thúc đẩy tăng trưởng trong cơ thể được thúc đẩy một cách mạnh mẽ. Những tín hiệu trên sẽ làm cho các tế bào cơ trong cơ thể được phát triển và chúng sẽ tự điều chỉnh lượng cơ hiện có và tạo ra những loại cơ mới.
Đối với người già thì việc luyện tập thường xuyên rất quan trọng vì sẽ làm lượng cơ bắp trong cơ thể không bị hao hụt. Từ đó tránh tình trạng teo cơ người già. Theo nhiều nghiên cứu thì những người gia nên dành từ 2 – 4 buổi một tuần để tham gia các hoạt động thể chất.
Chế độ dinh dưỡng và sự ngăn ngừa hao hụt cơ bắp
Chất đạm là một trong những thành phần quan trọng của cơ thể. Khi chất đạm đi vào cơ thể sẽ được chuyển hoá thành các axit amin, các hoạt chất này khi đi vào máu sẽ được máu vận chuyển đến các tế bào cơ bắp và chúng sẽ được sử dụng để phát triển lượng cơ bắp đó.
Omega 3 ngoài những ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của não bộ, thị giác mà chúng còn hỗ trợ mạnh mẽ trong việc phát triển cơ bắp.
Creatine là một trong những loại protein được sản sinh bởi gan loại protein này có tác dụng tích trữ trong cơ bắp, làm tăng khả năng thực hiện các bài tập thể dục cường độ cao trong thời gian ngắn. Lưu ý protein này nên được sử dụng và bổ sung nếu bạn đang tập thể dục.
Bệnh teo cơ ở người lớn tuổi là tình trạng thường gặp phổ biến ở nhiều người cao tuổi. Tuy tình trạng này không có thuốc đặc trị nhưng khắc phục được nó hoàn toàn đơn giản. Một chế độ ăn hợp lý và cường độ thể dục thể thao thường xuyên thì tình trạng trên sẽ không gây ảnh hưởng nhiều đến bạn nữa.