Từ xa xưa, nghệ đen đã trở thành một biểu tượng quý giá trong y học cổ truyền và đang dần thu hút sự quan tâm của cộng đồng khoa học hiện đại. Không chỉ là một phụ gia thực phẩm, nghệ đen còn được coi là một nguồn dồi dào của các hợp chất sinh học có tác dụng rất đa dạng đối với sức khỏe con người.
Những nghiên cứu gần đây đã tăng cường sự hiểu biết về những lợi ích của cây nghệ đen, từ khả năng chống vi khuẩn đến sự hỗ trợ trong điều trị các bệnh lý mãn tính. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về những tác dụng của cây nghệ đen và sự ứng dụng tiềm năng của nó trong cuộc sống hiện nay nhé!
Tìm hiểu đặc điểm cây nghệ đen
Nghệ đen hay còn được gọi là Cucurma Caesia theo danh pháp khoa học, có nguồn gốc từ khu vực đông đắc Ấn Độ và nước Indonesia ngày nay. Từ khoảng thế kỷ thứ 11, loại cây này đã bắt đầu được thương đoàn Arab đưa vào châu Âu.
Ngày nay, nghệ đen phát triển rộ mạnh tại Việt Nam và các khu vực Đông Nam Á. Nó thích hợp với đa dạng điều kiện khí hậu tại miền Bắc Việt Nam, vươn lên mạnh mẽ dưới bóng mát của rừng cây, và cũng thịnh hành trên cả đồi núi và đồng bằng.
Thuộc nhóm thực vật thân thảo, nghệ đen khi lớn lên có chiều cao trung bình khoảng 1.5m, với thân cây mọc thẳng và không có nhánh phân. Mỗi thân cây được hình thành bởi nhiều lá mập mạp.
Rễ của cây phát triển thành củ khi cây đạt tuổi trưởng thành. Hình dạng của củ nghệ đen giống một chiếc nón với các phần nhỏ. Khác biệt so với nghệ thông thường, củ của loại nghệ này có màu đen, đôi khi có tông màu tím khi còn tươi.
Lá của cây nghệ đen có hình dạng thon dài (đạt trung bình từ 30 đến 60cm), mang màu xanh nhạt. Trên mỗi chiếc lá, có đường gân lớn ở phần chính giữa. Mùi của lá nghệ đen rất đặc trưng và thơm.
Đặc biệt giống cây nghệ đen thường cho hoa phát triển trước khi lá nở. Hoa mọc thành các cụm nhỏ và phát triển trực tiếp từ rễ cây. Chiều dài trung bình của mỗi cụm hoa là 15cm và màu sắc của hoa nghệ đen thường là màu vàng tươi sáng.
Cây nghệ đen có những thành phần hóa học nào?
Từ việc phân tích thực tế, có thể nhận thấy rằng thành phần nổi bật nhất trong nghệ đen thiên nhiên chính là Curcumin. Đây là một loại hoạt chất sinh học thuộc họ polyphenolic, có nhiều dược tính tiềm năng và rất phù hợp để ứng dụng trong việc điều chế dược phẩm. Ngoài Curcumin, nghệ đen còn chứa một số thành phần đặc biệt khác, bao gồm:
Tinh dầu: Tinh dầu được tập trung nhiều nhất trong phần củ, có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ. Tính chất oxy hóa trong tinh dầu của nghệ đen giúp kháng khuẩn và hỗ trợ quá trình hoạt động của hệ tiêu hóa.
Curcemenol và sesquiterpene: Đây là hai hợp chất có tính chất chống viêm mạnh mẽ, hỗ trợ ngăn chặn sự phát triển của khối u. Ngoài ra, chúng còn tham gia vào việc bảo vệ gan và hệ thần kinh.
Curcuzedoalide: Hợp chất này tập trung chủ yếu trong phần củ của nghệ đen. Curcuzedoalide có tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư đường ruột (ung thư dạ dày).
Bên cạnh những thành phần trên, nghệ đen còn chứa cả protein và chất xơ, cung cấp hàm lượng vitamin cần thiết. Ngoài việc sử dụng như một bài thuốc, người ta còn sử dụng nghệ đen như một loại gia vị đặc biệt.
Tác dụng của cây nghệ đen
Tác dụng của cây nghệ đen là gì? Nhờ vào Curcumin và các hoạt chất chống oxy hóa khác, nghệ đen không chỉ có lợi ích cho sức khỏe mà còn mang lại hiệu quả đáng kể trong việc làm đẹp.
Tác dụng chống viêm và giảm đau
Nghệ đen chứa hàm lượng tinh bột với tính độ lành tính cao, đó là một thành phần thiết yếu cho sự phát triển của cơ thể. Đặc biệt, các hoạt chất chống viêm trong loại cây này hỗ trợ ngăn ngừa biến chứng liên quan đến tim mạch và ngăn ngừa quá trình lão hóa. Ngoài ra, Curcumin còn có khả năng làm giảm đau, chống viêm và hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh nguy hiểm.
Làm đẹp da
Ngoài tác dụng chống viêm và giảm đau, nghệ đen là một trong những thảo dược không thể thiếu trong danh mục làm đẹp của phụ nữ. Các thành phần chống viêm trong loại cây này có tác dụng kích thích quá trình lành sẹo do mụn, sẹo lồi và sẹo thâm, một phần nào giảm thiểu tác động của quá trình lão hóa lên da.
Một số thành phần có trong nghệ cũng có khả năng kích thích sự sản sinh Collagen, làm tăng cường độ đàn hồi tự nhiên của da. Chính vì thế, nhiều sản phẩm làm đẹp hiện nay đã nhanh chóng bổ sung thêm thành phần từ nghệ tự nhiên vào công thức của mình.
Giảm viêm loét dạ dày
Hợp chất Curcumin nổi tiếng với khả năng giữ vết loét trong dạ dày và đại tràng. Việc sử dụng nghệ đen đúng liều lượng và đều đặn có thể hỗ trợ trong việc điều trị chứng viêm loét dạ dày, một vấn đề phổ biến mà nhiều người phải đối mặt.
Hỗ trợ giảm cân
Có một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các thành phần dưỡng chất có trong nghệ đen có khả năng tham gia vào quá trình phá hủy tỷ lệ chất béo. Điều này có thể hạn chế tích tụ chất béo, đặc biệt hữu ích cho những người cần giảm cân.
Phòng ngừa ung thư
Thành phần đặc trưng của nghệ đen, đó là hoạt chất Curcumin, có tác dụng kìm hãm quá trình sản sinh gốc tự do, từ đó ngăn chặn sự hình thành tế bào ung thư. Tác dụng chống ung thư của nghệ nói chung đã được khoa học công nhận từ lâu và được ứng dụng trong quá trình điều trị.
Một số bài thuốc đông y từ nghệ đen
Chữa đầy bụng, khó tiêu
Để làm theo phương pháp này bạn cần 25g nghệ đen và một quả tim lợn. Bắt đầu bằng việc sơ chế tim lợn, đảm bảo rằng nó sạch sẽ, sau đó thái thành các miếng vừa ăn.
Tiếp theo, bạn cần chuẩn bị nghệ đen, thái thành các lát mỏng và sau đó nấu chung với tim lợn. Nêm nếm gia vị cho vừa miệng và dọn ra để kèm với cơm.
Đề nghị sử dụng món này liên tục trong khoảng 5 ngày đến 1 tuần. Điều này sẽ giúp ăn uống dễ tiêu hơn và cải thiện các triệu chứng khó chịu khác ở bụng.
Chữa nôn trớ ở trẻ
Để thực hiện công thức này, hãy chuẩn bị 4g nghệ đen, 4 hạt muối ăn, và một lượng ngưu hoàng cỡ bằng hạt gạo.
Hòa quả nghệ đen với sữa và muối, sau đó đun sôi trong vòng khoảng 5 phút. Tiếp theo, tiếp tục thêm ngưu hoàng vào và quậy cho tan hoàn toàn. Cuối cùng, chia phần uống thành vài lần trong ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.
Chữa biếng ăn
Để chuẩn bị một thang thuốc, bạn cần các thành phần sau: Đương quy, đào nhân, ngưu tất, hà thủ ô, sài hồ (mỗi loại 20g), lô hội (25g), nghệ đen và hoàng kỳ (mỗi loại 30g), long đởm thảo và đại hoàng (mỗi loại 10g).
Bắt đầu, hãy sao vàng và thái nhỏ các loại thảo dược này. Tiếp theo, đặt tất cả vào một bình thủy tinh, đổ rượu đủ để ngập mặt thuốc và ngâm trong 2 tuần. Khi sử dụng, mỗi lần uống 20ml, thực hiện 2-3 lần mỗi ngày.
Chũa đau bụng kinh
Bài thuốc bao gồm 20g nghệ đen, 8g ngải cứu và 16g ích mẫu.
Để chuẩn bị, đặt 3 loại thuốc vào ấm sắc cùng với 500ml nước. Sau khi sắc cạn còn lại khoảng 200ml thì ngừng sắc.
Chia bài thuốc thành 2 lần uống, mỗi lần 100ml. Nên sử dụng trước bữa ăn chính. Lưu ý rằng bạn nên bắt đầu sử dụng bài thuốc này trước kỳ kinh khoảng 5 – 7 ngày.
Chữa đau bụng nhiễm lạnh
Để chuẩn bị, bạn cần 50g mộc hương và 100g củ nghệ đen. Tiếp theo, tán cả hai thành phần thành bột mịn, sau đó đổ vào một hũ có nắp kín để bảo quản lâu dài. Mỗi lần dùng, lấy 2g thuốc. Trước khi sử dụng, hãy pha loãng bột thuốc trong nước giấm.
Chữa không ổn định tiêu hóa và đau bụng ở trẻ con
Bạn cần chuẩn bị: Nghệ đen, hồ tiêu, tam lăng và la bặc tử mỗi loại 5g, chế hương phụ, thanh bì, chỉ thực mỗi loại 6g, trần bì 10g, sa nhân, hồ hoàng liên, lô hội mỗi loại 3g.
Tán các loại thuốc thành bột, sau đó trộn đều với hồ. Vo viên hoàn và uống 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 3 đến 6g. Uống kèm với rượu gạo ấm. Tránh cho trẻ ăn đồ chưa nấu chín và các thực phẩm có tính lạnh trong quá trình điều trị.
Chữa bệnh tâm thần
Chuẩn bị bột củ nghệ đen, đại hoàng, thược dược. Mỗi lần dùng 10g nghệ đen, phối hợp với 3g thược dược và 3g đại hoàng. Trộn đều 3 loại thuốc và chế thành viên nặng khoảng 8g. Dùng 6 đến 8 viên mỗi lần, uống hàng ngày 3 lần. Liệu trình uống không được gián đoạn trong vòng 30 ngày.
Chữa vàng da do viêm gan
Chuẩn bị củ nghệ đen, quả tắc non, uất kim, củ gấu, mỗi loại sử dụng dạng khô với liều lượng bằng nhau.
Nghiền nhuyễn các thành phần trên thành bột mịn, sau đó trộn đều với mật ong. Mỗi ngày uống 2g. Đồng thời, thoa hỗn hợp rượu gừng nghệ lên các vùng da dễ bị rạn như bụng, hông và đùi 1 đến 2 lần/ngày.
Chữa các chứng đau do lãnh khí xung tâm
Chuẩn bị 60g nghệ đen, 30g mộc hương và giấm. Sau đó nghiền nhuyễn cả hai thành phần và mỗi lần uống 1,5g kèm với giấm.
Chữa co thắt tiểu trường
Chuẩn bị bột nghệ đen và 3g hành uống cùng với rượu khi đang đói bụng.
Chữa đau bụng co quắp ở trẻ nhỏ
Chuẩn bị 15g củ nghệ đen, 3g a ngụy, giã nhuyễn và đắp xung quanh bụng. Chờ hỗn hợp khô, sau đó phối hợp uống nước tử tô để có thể đạt hiệu quả tốt hơn.
=> Xem thêm:
Nghệ đen có tác dụng phụ không?
Ngoài những ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe, việc sử dụng nghệ đen cũng có thể dẫn đến một số tác dụng phụ không mong muốn, đặc biệt khi không tuân thủ hướng dẫn cách sử dụng.
Một trong những tác dụng phụ có thể xảy ra là đau bụng, đặc biệt ở những người sử dụng nghệ đen trong thời gian dài.
Ngoài ra, thành phần trong nghệ đen cũng có thể gây co thắt tử cung, đặc biệt trong một số trường hợp, nó có thể hữu ích trong việc điều hòa kinh nguyệt. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng loại thảo dược này.
Ngoài ra, một số trường hợp dưỡng chất dồi dào trong nghệ đen có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu, gây ra tình trạng khó cầm máu. Vì vậy, những người đang điều trị vấn đề về đông máu hoặc đang sử dụng thuốc kích tiểu cầu cũng nên tránh sử dụng nghệ đen.
Cuối cùng, nếu bổ sung nghệ đen vượt quá liều lượng khuyến nghị, có thể gây ra tiêu chảy kèm theo tình trạng nôn ói. Điều này bởi vì loại thảo dược này có khả năng kích thích dạ dày.
Vì những tác dụng phụ không mong muốn này rất quan trọng để cẩn thận và tuân thủ hướng dẫn cách sử dụng nghệ đen khi bạn quyết định sử dụng nó.
Một số lưu ý khi sử dụng nghệ đen
Nhìn chung, nghệ đen có tính chất lành tính và phù hợp cho nhiều người sử dụng. Tuy nhiên, trong một số tình huống, loại thảo dược này có thể gây ra các tác dụng phụ ảnh hưởng đến người dùng.
Trước khi sử dụng nghệ đen hoặc các sản phẩm chứa thành phần tương tự, quý vị cần nhớ những điều quan trọng sau:
Nghệ đen không phù hợp cho những người gặp vấn đề về đông máu, những người bị khí hư, phụ nữ đang mang thai và phụ nữ đang cho con bú.
Thành phần trong nghệ đen có tính chất tăng cường quá trình đông máu, do đó, người đang rong kinh tuyệt đối không nên sử dụng.
Đối với những người cần phẫu thuật, quý vị cần ngừng sử dụng nghệ đen ít nhất 14 ngày trước để tránh tác dụng tăng cường đông máu.
Trong trường hợp quý vị có vấn đề về khí hư hoặc đang điều trị bệnh, hãy thăm khám và tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
Không nên sử dụng sản phẩm từ nghệ đen khi đang đói.
Nghệ đen chứa một lượng cao Curcumin và nhiều dưỡng chất có lợi khác. Tuy nhiên, khi sử dụng, quý vị cần tuân thủ liều lượng hợp lý và nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để tránh tình trạng tác dụng phụ không mong muốn.
Tóm lại, cây nghệ đen là một loại thảo dược có tác dụng rất tích cực đối với sức khỏe con người. Với khả năng chứa nhiều dưỡng chất quý giá mang lại nhiều lợi ích cho hệ miễn dịch, hệ tiêu hóa và sự cân bằng nội tiết tố. Hãy lưu lại những tác dụng của cây nghệ đen mang lại để sử dụng và hãy luôn cẩn thận để tránh các tác dụng phụ không mong muốn nhé!